Jak mrozić kluski śląskie? Surowe czy gotowane – który sposób jest najlepszy?

• Mrożenie klusek śląskich pozwala zachować je świeże na dłużej
• Kluski można mrozić zarówno surowe, jak i po ugotowaniu
• Metoda blanszowania daje najlepsze efekty smakowe
• W zamrażarce kluski można przechowywać do 3 miesięcy
• Prawidłowe rozmrożenie jest równie ważne jak samo mrożenie

Kluski śląskie to prawdziwy skarb polskiej kuchni regionalnej, ale ich przygotowanie bywa czasochłonne. Dlatego warto wiedzieć, jak prawidłowo je mrozić, by cieszyć się ich smakiem, kiedy tylko mamy na nie ochotę. Mrożenie klusek śląskich to świetny sposób na zaoszczędzenie czasu i zapewnienie sobie zapasu tego przysmaku na później. Kluczową kwestią pozostaje jednak wybór odpowiedniej metody mrożenia – czy lepiej mrozić kluski surowe, czy jednak po ugotowaniu.

Doświadczeni kucharze zwykle polecają blanszowanie klusek przed zamrożeniem, co polega na krótkim (około 30 sekund) zanurzeniu ich we wrzącej, osolonej wodzie. Taka metoda pozwala zachować elastyczność i świeżość klusek nawet po długim przechowywaniu w zamrażarce. Surowe kluski również można zamrażać, ale trzeba liczyć się z tym, że mogą się sklejać i tracić na jakości po rozmrożeniu. Niezależnie od wybranej metody, zawsze warto pamiętać o jednej zasadzie – kluski należy układać na tacce tak, aby się nie stykały podczas wstępnego mrożenia.

Po wstępnym zamrożeniu (zwykle trwa to 2-3 godziny), kluski można przełożyć do woreczków strunowych lub pojemników i przechowywać w zamrażarce nawet do trzech miesięcy. To praktyczne rozwiązanie pozwala na przygotowanie większej partii klusek za jednym razem i cieszenie się nimi przez dłuższy czas. Przy odpowiednim przechowywaniu, mrożone kluski śląskie zachowują swój charakterystyczny smak i konsystencję, będąc niemal nieodróżnialnymi od świeżo przygotowanych.

Najczęstsze pytania o mrożenie klusek śląskich

• Czy lepiej mrozić surowe czy ugotowane kluski śląskie? Najlepiej mrozić kluski zblanszowane (zanurzone na 30 sekund we wrzątku) lub ugotowane. Surowe mają tendencję do sklejania się i mogą tracić na jakości.
• Jak prawidłowo rozmrażać kluski śląskie? Surowe kluski należy rozmrażać powoli w lodówce, a następnie gotować 5-7 minut. Ugotowane lub zblanszowane można wrzucić bezpośrednio do wrzącej wody na 8-10 minut.
• Jak długo można przechowywać mrożone kluski śląskie? Prawidłowo zamrożone kluski śląskie można przechowywać w zamrażarce do 3 miesięcy.
• Czy kluski tracą smak po zamrożeniu? Przy prawidłowym zamrożeniu i rozgrzaniu kluski zachowują większość swoich walorów smakowych. Te blanszowane przed mrożeniem smakują niemal jak świeże.
• Jak układać kluski w zamrażarce? Kluski należy najpierw ułożyć na tacy tak, aby się nie stykały, zamrozić wstępnie, a dopiero potem przełożyć do woreczków.

ŹRÓDŁO:

• [1]https://www.przepisy.pl/blog/jak-zamrozic-kluski-slaskie-czy-mozna-to-robic[1]
• [2]https://haps.pl/Haps/7,167251,29464500,czy-kluski-slaskie-mozna-mrozic.html[2]
• [3]https://smakosze.pl/jak-mrozic-kluski-slaskie-md-270722[3]

Blanszowanie klusek śląskich przed mrożeniem – dlaczego to najskuteczniejsza metoda?

Zastanawiasz się, dlaczego eksperci kulinarni tak często polecają blanszowanie klusek śląskich przed ich zamrożeniem? Ten prosty zabieg kulinarny może zupełnie odmienić jakość Twoich mrożonych klusek! Blanszowanie to nic innego jak krótkotrwałe zanurzenie klusek w gorącej, wrzącej wodzie (przez około 30-60 sekund), a następnie natychmiastowe schłodzenie ich w zimnej wodzie. Taki szok termiczny zatrzymuje procesy enzymatyczne, które odpowiadają za psucie się żywności i utratę jej walorów smakowych.

W przeciwieństwie do mrożenia surowych klusek, które często prowadzi do ich rozpadania się podczas gotowania po rozmrożeniu, blanszowanie sprawia, że struktura klusek zostaje wstępnie ustabilizowana. Działa to jak swoisty „zamek błyskawiczny” dla składników, dzięki czemu kluski zachowują swój kształt, elastyczność i charakterystyczną, lekko gumowatą konsystencję, za którą tak je cenimy. Po zblanszowaniu ważne jest, aby kluski dokładnie osuszyć i wystudzić przed umieszczeniem ich w zamrażarce.

Kluczowe korzyści blanszowania klusek śląskich

Blanszowanie przed mrożeniem przynosi wiele wymiernych korzyści, które docenisz przy każdym kolejnym posiłku z kluszkami. Oto najważniejsze z nich:

• Zachowanie sprężystej, elastycznej konsystencji klusek nawet po rozmrożeniu
• Zapobieganie rozpadaniu się klusek podczas ponownego gotowania
• Utrzymanie naturalnego smaku ziemniaków przez inaktywację enzymów
• Przedłużenie czasu przechowywania w zamrażarce (nawet do 3 miesięcy)
• Redukcja mikroorganizmów na powierzchni klusek

Jak prawidłowo blanszować kluski śląskie?

Proces blanszowania klusek śląskich jest prosty, ale wymaga precyzji. Kluczowy jest czas – zbyt krótkie blanszowanie nie przyniesie oczekiwanych efektów, a zbyt długie sprawi, że kluski będą częściowo ugotowane. Idealne blanszowanie trwa około 1-2 minuty – dokładnie do momentu, gdy kluski wypłyną na powierzchnię wody. Wtedy należy je natychmiast wyłowić i przełożyć do miski z zimną wodą z dodatkiem kostek lodu.

Po schłodzeniu kluski należy dokładnie osuszyć, układając je na czystej ściereczce kuchennej lub papierowym ręczniku. Dopiero całkowicie suche i wystudzone kluski możemy ułożyć na tacce (nie dotykając się wzajemnie) i wstawić do zamrażarki na około 2-3 godziny. Ten wstępny etap mrożenia jest niezwykle ważny – zapobiega sklejaniu się klusek. Po tym czasie możemy przełożyć zamrożone kluski do woreczków strunowych, które szczelnie zamknięte będą gwarantować świeżość przez długie miesiące.

Co zrobić z zamrożonymi blanszowanymi kluskami?

Zblanszowane i zamrożone kluski śląskie są niemal gotowe do spożycia. Wystarczy wrzucić je bezpośrednio do wrzącej, osolonej wody (bez wcześniejszego rozmrażania) i gotować przez około 8-10 minut. Kluski ugotowane z blanszowanych mrożonek będą miały konsystencję i smak niemal identyczny jak te przygotowane od podstaw – a jednocześnie zaoszczędzisz mnóstwo czasu na ich przygotowaniu. To idealny sposób na szybki, pyszny obiad, gdy nie masz czasu na robienie klusek od zera.

Jak prawidłowo zamrażać kluski śląskie – poradnik krok po kroku

Zastanawiasz się, czy lepiej zamrażać kluski śląskie surowe, czy może jednak po ugotowaniu? Ten dylemat dotyka wielu miłośników śląskiej kuchni, którzy chcą zaoszczędzić czas i cieszyć się smakiem ulubionych klusek, kiedy tylko przyjdzie na nie ochota. Niezależnie od wybranej metody, prawidłowe zamrażanie jest kluczem do zachowania ich wyjątkowego smaku i konsystencji.

Przygotowując kluski do zamrożenia, pamiętaj o właściwym rozłożeniu ich na powierzchni mrożenia, tak by się nie stykały – to najczęściej zapominany, ale kluczowy element całego procesu! Poniżej przedstawiam sprawdzony schemat postępowania, który zagwarantuje ci najlepsze efekty.

3 metody mrożenia klusek śląskich – którą wybrać?

Istnieją trzy główne metody mrożenia klusek śląskich, a każda z nich ma swoje zalety:

• Mrożenie surowych klusek – najszybsza metoda, ale kluski mogą się rozpadać podczas późniejszego gotowania
• Mrożenie zblanszowanych klusek – złoty środek gwarantujący zachowanie elastyczności i smaku
• Mrożenie ugotowanych klusek – idealne dla tych, którzy cenią sobie szybkość przygotowania posiłku

Metoda blanszowania jest uznawana przez ekspertów kulinarnych za najlepszą. Polega na krótkotrwałym, około 30-sekundowym zanurzeniu klusek w osolonej wrzącej wodzie, a następnie natychmiastowym schłodzeniu. Takie postępowanie pozwala zachować ich strukturę i zapobiega rozpadaniu się podczas późniejszego gotowania.

Przygotowanie klusek do zamrożenia – kluczowe kroki

Niezależnie czy zdecydujesz się na mrożenie surowych, zblanszowanych czy ugotowanych klusek, temperatura klusek przed włożeniem do zamrażarki ma ogromne znaczenie – ciepłe kluski mogą pokryć się niepożądanymi kryształkami lodu.

Oto jak przygotować kluski do zamrożenia:

• Surowe kluski ułóż na blasze wyłożonej papierem do pieczenia, zachowując odstępy
• Kluski zblanszowane lub ugotowane najpierw opłucz zimną wodą, aby zatrzymać proces gotowania
• Dokładnie osusz kluski na ściereczce lub papierowym ręczniku (nadmiar wilgoci to wróg dobrego mrożenia!)
• Poczekaj aż kluski całkowicie ostygną przed włożeniem do zamrażarki

Etapy mrożenia dla idealnych rezultatów

Dwuetapowe mrożenie to sekret zachowania doskonałej konsystencji klusek. W pierwszym kroku kluski powinny być zamrażane pojedynczo, bez dotykania się nawzajem. Gdy stwardnieją po około 2-3 godzinach, możesz przełożyć je do woreczków strunowych lub pojemników do przechowywania.

Zamrażając kluski, warto je poporcjować według potrzeb – dzięki temu nie będziesz musiał rozmrażać całej partii, gdy potrzebujesz tylko kilku sztuk. Pamiętaj też o oznaczeniu woreczków datą zamrożenia – kluski śląskie najlepiej spożyć w ciągu 2-3 miesięcy od zamrożenia.

Twoje zamrożone kluski śląskie będą gotowe do spożycia po około 8-10 minutach gotowania w osolonej wodzie. Czy warto je wcześniej rozmrażać? Niekoniecznie! Zblanszowane lub ugotowane kluski możesz wrzucać bezpośrednio do wrzącej wody – zachowają swój kształt i elastyczność, jakby były przygotowane tego samego dnia.

Jak długo można przechowywać mrożone kluski śląskie i w czym je najlepiej pakować?

Prawidłowe przechowywanie mrożonych klusek śląskich ma kluczowe znaczenie dla zachowania ich smaku i konsystencji. Większość ekspertów kulinarnych zgadza się, że optimum przechowywania mrożonych klusek śląskich wynosi od 2 do 3 miesięcy, przy utrzymaniu stałej temperatury -18°C. Po tym czasie, choć nadal będą bezpieczne do spożycia, mogą stopniowo tracić swoje walory smakowe. Warto zanotować datę zamrożenia na opakowaniu, by mieć pewność, że nie przekroczymy rekomendowanego okresu przechowywania.

Kluski zblanszowane przed zamrożeniem zachowują najlepszą jakość, często niemal nieodróżnialną od świeżo przygotowanych, nawet po kilkumiesięcznym przechowywaniu. Surowe zamrożone kluski lepiej wykorzystać w ciągu 2 miesięcy, gdyż dłuższe przechowywanie może niekorzystnie wpłynąć na ich strukturę.

Optymalne pojemniki i opakowania do mrożenia klusek

Wybór odpowiedniego opakowania do mrożenia klusek śląskich jest równie ważny jak sam proces mrożenia. Najlepszym rozwiązaniem są szczelne pojemniki plastikowe z dobrym zamknięciem lub woreczki strunowe przeznaczone do mrożenia. Szczególnie polecane są woreczki, z których można łatwo usunąć powietrze przed zamknięciem, co zapobiega powstawaniu kryształków lodu i oparzeniom mrozowym.

Istnieje kilka rodzajów opakowań, które sprawdzą się przy mrożeniu klusek:

• Woreczki strunowe z możliwością usuwania powietrza
• Szczelne pojemniki plastikowe dedykowane do mrożonek
• Tacki z włókien formowanych na sucho z przykrywką
• Folie specjalistyczne do mrożenia żywności

Zasady bezpiecznego pakowania mrożonych klusek śląskich

Proces pakowania klusek do zamrażarki jest równie istotny jak wybór opakowania. Niezależnie od tego czy zamrażamy kluski surowe, zblanszowane czy ugotowane, zawsze należy pamiętać o ich całkowitym ostudzeniu przed umieszczeniem w zamrażarce. Ciepłe kluski mogą podnosić temperaturę w zamrażarce, co negatywnie wpływa na inne przechowywane produkty.

Kluczową techniką przy mrożeniu klusek śląskich jest metoda dwuetapowa – najpierw kluski układamy na tacce tak, aby się nie stykały i wstępnie zamrażamy przez 2-3 godziny, a dopiero potem przenosimy je do docelowego opakowania. Dzięki temu unikniemy ich zlepiania się, co później znacząco ułatwi wyjmowanie pojedynczych porcji.

Praktyczne wskazówki podczas pakowania klusek do zamrażarki

Przy pakowaniu klusek śląskich warto pamiętać o kilku istotnych zasadach. Po pierwsze, usuwamy jak najwięcej powietrza z opakowania przed jego zamknięciem. Po drugie, dzielimy kluski na mniejsze porcje, by nie musieć rozmrażać całości, gdy potrzebujemy tylko niewielkiej ilości.

Pamiętajmy też o oznaczeniu opakowań datą zamrożenia – najwygodniej jest użyć samoprzylepnych etykiet lub pisaka permanentnego. Jeśli zamrażamy w plastikowym pojemniku, warto przykryć kluski folią spożywczą przed nałożeniem pokrywki – to dodatkowe zabezpieczenie przed wysuszeniem. Najlepiej przechowywać kluski w najchłodniejszej części zamrażalnika, gdzie temperatura jest najbardziej stabilna.
Jak Mrozić Kluski Śląskie – Kompleksowy Poradnik

Kluski śląskie to prawdziwy skarb polskiej kuchni regionalnej, ale ich przygotowanie bywa czasochłonne. Mrożenie klusek śląskich to świetny sposób na zaoszczędzenie czasu i zapewnienie sobie zapasu tego przysmaku na później. Kluczową kwestią pozostaje jednak wybór odpowiedniej metody mrożenia – czy lepiej mrozić kluski surowe, czy jednak po ugotowaniu. W tym kompleksowym poradniku omówimy wszystkie aspekty mrożenia klusek śląskich, by zachować ich najlepszy smak i konsystencję.

Czy kluski śląskie można mrozić?

Zdecydowanie tak! Kluski śląskie doskonale nadają się do mrożenia, co jest znakomitym rozwiązaniem dla osób, które chcą zaoszczędzić czas i przygotować większą ilość klusek na zapas. Pozwala to na długotrwałe przechowywanie tego przysmaku bez utraty jego walorów smakowych i tekstury2. Nie ma lepszej opcji na przedłużenie świeżości mącznych wyrobów, jednak trzeba wiedzieć, jak to zrobić poprawnie2.

Istotne jest, by przed przystąpieniem do mrożenia wiedzieć, jaką metodę wybrać, by kluski po rozmrożeniu nadal zachwycały smakiem i konsystencją. Odpowiednie przygotowanie i przechowywanie mrożonych klusek śląskich jest kluczem do sukcesu.

Trzy metody mrożenia klusek śląskich

Istnieją trzy podstawowe metody mrożenia klusek śląskich, a każda ma swoje zalety i wady1:

Mrożenie surowych klusek śląskich

Mrożenie surowych klusek jest najprostszą i najszybszą metodą, jednak nie zawsze daje najlepsze rezultaty. Aby prawidłowo zamrozić surowe kluski śląskie:

Przygotowane ciasto na kluski uformuj w charakterystyczne kształty z wgłębieniem

Rozłóż kluski na drewnianej lub plastikowej tacce, tak by się nie stykały2

Umieść tackę w zamrażarce na około 24 godziny

Po wstępnym zamrożeniu, przełóż kluski do woreczków foliowych2

Surowe kluski można przechowywać w zamrażarce do 2 miesięcy1. Pamiętaj jednak, że mrożenie surowych klusek ma swoje wady – po rozmrożeniu mogą się rozwarstwiać i rozpływać, tworząc w garnku nieapetyczną mamałygę7. Z tego powodu wielu ekspertów poleca inne metody mrożenia.

Mrożenie zblanszowanych klusek śląskich

Blanszowanie klusek przed zamrożeniem to złoty środek i metoda najczęściej polecana przez ekspertów kulinarnych110. Blanszowanie polega na krótkotrwałym zanurzeniu klusek we wrzącej wodzie przed ich zamrożeniem. Oto jak to zrobić:

Przygotuj kluski śląskie

Gotuj je w osolonej wodzie przez kilka sekund (około 30 sekund)210

W międzyczasie pokryj tackę kuchenną folią aluminiową

Wyłów kluski z wody i ułóż na tacce, dbając o to, by nie stykały się ze sobą210

Pozostaw do całkowitego ostudzenia

Włóż tacę z kluskami do zamrażarki na około 24 godziny

Po wstępnym zamrożeniu przełóż kluski do woreczków foliowych2

Zblanszowane kluski można przechowywać w zamrażarce do 3 miesięcy12. Ta metoda zapobiega rozpadaniu się klusek podczas późniejszego gotowania i pozwala zachować ich elastyczność oraz smak10.

Mrożenie ugotowanych klusek śląskich

Trzecią metodą jest mrożenie w pełni ugotowanych klusek:

Ugotuj kluski śląskie w osolonej wodzie

Dokładnie je wystudź

Rozłóż na tacy, tak aby się nie dotykały7

Wstaw do zamrażarki na kilka godzin

Gdy kluski będą już zamrożone, przełóż je do woreczków z zamknięciem strunowym10

Ugotowane kluski również można przechowywać w zamrażarce do 3 miesięcy12. Ta metoda jest idealna dla osób, które cenią szybkość przygotowania posiłku, gdyż takie kluski wymagają jedynie podgrzania.

Dlaczego warto blanszować kluski przed zamrożeniem?

Blanszowanie to proces krótkotrwałego zanurzenia klusek w gorącej, wrzącej wodzie (przez około 30-60 sekund), a następnie ich szybkiego schłodzenia1. Ta metoda jest uznawana za najskuteczniejszą z kilku powodów:

Zatrzymuje procesy enzymatyczne, które odpowiadają za psucie się żywności i utratę jej walorów smakowych1

Stabilizuje strukturę klusek, co zapobiega ich rozpadaniu się podczas gotowania po rozmrożeniu17

Zachowuje elastyczność i charakterystyczną, lekko gumowatą konsystencję klusek110

Redukuje mikroorganizmy na powierzchni klusek1

Przedłuża czas przechowywania w zamrażarce1

Blanszowanie sprawia, że struktura klusek zostaje wstępnie ustabilizowana, co działa jak swoisty „zamek błyskawiczny” dla składników1. Dzięki temu kluski zachowują swój kształt i konsystencję nawet po długim przechowywaniu w zamrażarce.

Prawidłowe przechowywanie mrożonych klusek śląskich

Odpowiednie przechowywanie mrożonych klusek śląskich jest równie ważne jak sama metoda mrożenia. Oto kilka kluczowych zasad:

Wybór odpowiedniego opakowania

Najlepszym rozwiązaniem są:

Szczelne woreczki do zamrażania, najlepiej z zamknięciem strunowym510

Hermetyczne pojemniki przeznaczone do mrożenia żywności5

Folie specjalistyczne do mrożenia żywności1

Należy pamiętać o usunięciu jak największej ilości powietrza z opakowania przed jego zamknięciem, co zapobiega powstawaniu kryształków lodu i oparzeniom mrozowym1.

Czas przechowywania

Optymalne okresy przechowywania mrożonych klusek śląskich to:

Kluski surowe: do 2 miesięcy1

Kluski blanszowane i ugotowane: do 3 miesięcy125

Po tym czasie kluski będą nadal bezpieczne do spożycia, ale mogą stopniowo tracić swoje walory smakowe1. Warto oznaczyć opakowania datą zamrożenia, aby kontrolować czas przechowywania5.

Warunki przechowywania

Najlepiej przechowywać kluski w najchłodniejszej części zamrażalnika, gdzie temperatura jest najbardziej stabilna, idealnie przy -18°C116. Stabilna temperatura zapobiega powstawaniu kryształków lodu, które mogłyby wpłynąć na konsystencję klusek.

Rozmrażanie i przygotowywanie mrożonych klusek śląskich

Sposób przygotowania mrożonych klusek zależy od metody, jaką zostały zamrożone:

Kluski surowe

Najlepiej najpierw je rozmrozić w lodówce

Gotować w osolonej wodzie przez 5-7 minut15

Gdy wypłyną na powierzchnię, są gotowe

Kluski blanszowane i ugotowane

Można wrzucić je bezpośrednio do wrzącej, osolonej wody, bez wcześniejszego rozmrażania1315

Gotować przez około 8-10 minut110

W przypadku mrożonych klusek ze sklepów, należy wrzucić je do minimum 3 litrów gotującej się, osolonej wody z dodatkiem łyżki oleju816

Delikatnie przemieszać, aby nie przylegały do dna

Po wypłynięciu na powierzchnię wody nie dopuszczać do wrzenia i wyjąć po około 3 minutach16

Zblanszowane i zamrożone kluski śląskie po ugotowaniu będą miały konsystencję i smak niemal identyczny jak te przygotowane od podstaw1.

Najczęstsze problemy i pytania
Dlaczego zamrożone kluski śląskie się rozpadają?

Przyczyn może być kilka:

Niewłaściwe proporcje składników w cieście

Nieprawidłowe pakowanie

Zbyt długie przechowywanie

Brak blanszowania przed zamrożeniem5

Najczęstszym powodem rozpadania się klusek jest mrożenie ich na surowo, bez wcześniejszego blanszowania7.

Czy można zamrozić ciasto na kluski śląskie?

Tak, ciasto na kluski śląskie można mrozić. Należy przełożyć je do foliowego woreczka i przechowywać w chłodnej temperaturze2.

Jak długo gotować mrożone kluski śląskie?

Mrożone kluski surowe: 5-7 minut15

Mrożone kluski blanszowane lub ugotowane: 8-10 minut10

Mrożone kluski ze sklepu: około 3 minuty po wypłynięciu na powierzchnię16

Czy kluski tracą smak po zamrożeniu?

Przy prawidłowym zamrożeniu i podgrzaniu kluski zachowują większość swoich walorów smakowych. Te blanszowane przed mrożeniem smakują niemal jak świeże1.

Praktyczne porady przy mrożeniu klusek śląskich

Dwuetapowe mrożenie – najpierw zamrażaj kluski pojedynczo na tacy, potem przenoś do opakowań zbiorczych110

Porcjowanie – dziel kluski na mniejsze porcje, by nie musieć rozmrażać całości, gdy potrzebujesz tylko niewielkiej ilości1

Oznaczanie datą – zawsze zapisuj datę zamrożenia na opakowaniu5

Temperatura klusek – zamrażaj tylko całkowicie wystudzone kluski, ciepłe mogą pokryć się niepożądanymi kryształkami lodu15

Osuszanie – dokładnie osuszaj kluski przed zamrożeniem, nadmiar wilgoci to wróg dobrego mrożenia1

Podsumowanie

Mrożenie klusek śląskich to doskonały sposób na oszczędność czasu i zapewnienie sobie zapasu tego przysmaku. Spośród trzech głównych metod mrożenia – surowych, zblanszowanych i ugotowanych klusek – najbardziej rekomendowana jest metoda blanszowania. Zapewnia ona najlepsze zachowanie smaku, konsystencji i wyglądu klusek po rozmrożeniu.

Prawidłowo zamrożone kluski śląskie można przechowywać do 3 miesięcy, a ich przygotowanie po wyjęciu z zamrażarki jest proste i szybkie. Pamiętając o kluczowych zasadach mrożenia – odpowiednim przygotowaniu, pakowaniu i przechowywaniu – możesz cieszyć się smakiem domowych klusek śląskich w dowolnym momencie, bez konieczności każdorazowego przechodzenia przez cały proces ich przygotowania od podstaw.